'No Standing'

                                                   photograph from google free photos

අපේ තාත්තගෙ ගම මාබෝදලෙ.  දිවුලපිටියෙ ඉඳල නයිවල හරහා උඩුගම්පොල පැත්තට එන පාරෙ, මැදගම්පිටිය කියන හන්දියෙන් හැරිල යනකොට හමුවෙන ගමක් මාබෝදලෙ. තාත්ත පොඩි කාලෙ, ඒ කියන්නෙ 1925 ටත් ඉස්සර කාලෙ, මාබෝදලෙට කිට්ටුම ඉංග්‍රීසි උගන්න ඉස්කෝලෙ තිබිල තියෙන්නෙ උඩුගම්පොල. තාත්තලගෙ ගෙදර ඉඳල, දැන් උඩුගම්පොල 'මධ්‍ය මහා විද්‍යාලය' නමින් හැඳින්වෙන ඒ කාලෙ 'ආණ්ඩුවේ ඉස්කෝලෙ' කියපු පාසලට, හැතැම්ම දහයක් විතර දුරක්. ඒ කියන්නෙ, කි.මී. 16 ක් විතර. අපේ තාත්තට ඉංග්‍රීසි උගන්නන්න, සීයට තිබුන උනන්දුව නිසා, තාත්තව ඒ ඉස්කෝලෙට ඇතුල් කරන්න ඇති.

ඒ පාරෙ බස් ධාවනය වුනේ නැති හින්දද,  මුදල් නොතිබුන නිසාද, දන්නෙ නැහැ,  තාත්ත ඉස්කෝලෙ ගිහින් තියෙන්නෙ පයින්. හැබැයි මට මතකයි තාත්ත කියනව, සීය හැමදාම තුට්ටුවක් දුන්න, ඒකෙන් මග කඩේකින් ආප්ප දෙකක් කාල තේ එකක් බොනව කියල. දැන්නම් තාත්තගෙන් අහන්න ප්‍රශ්න කෙළවරක් නැහැ, ඒ කාලෙ ගැන. ඒව අහන්න තාත්ත දැන් ජීවතුන් අතර නැහැ. අවුරුදු 90 කට ආසන්න කාලයක් ජීවත් වෙලා දැනට අවුරුද දහයකට විතර ඉස්සර ජීවිතෙන් සමු ගන්නකම්, තාත්ත නිරෝගීව හිටිය,  අන්තිමම කාලෙ ඇරෙන්න. කොල්ල කාලෙ දවසකට ඇවිදපු දුරම හේතු වෙන්න ඇති ඒ නිරෝගී කමට. අවසාන කාලෙ වෙනකොට ළඟ අතීතය අමතක වෙන ගතියක් තිබුන, හැබැයි ඈත අතීතය හොඳට මතක තිබුන. එක වතාවක් අපිත් එක්ක ඕස්ට්‍රේලියාවේ ටික කාලයක් ගත කරල, මාත් එක්ක ලංකාවට යන අතරෙ ගුවන් යානයේදී හමුවුනා තාත්තට වඩා වයසින් අඩු දෙමළ මනුස්සයෙක්. කතා බහ කොරන වෙලාවෙ හෙළි වුනා, එයත් දුම්රිය දෙපාර්තමේන්තුවෙ වැඩ කල විශ්‍රාමිකයෙක් කියල. එයාගෙ නම කිව්වම තාත්තට මතක තිබුන ඒ මනුස්සය දෙපාර්තමේන්තුවට බැඳුන අවුරුද්ද විතරක් නෙමේ, ඒ මනුස්සයගෙ සමකාලීනයන්ගේ නම් පවා.

තාත්තගෙ ගමේ, තාත්තගෙ වයසෙ, ඉංග්‍රීසි උගත් අය ඉන්න ඇත්තෙ ඉතාම සුළු පිරිසක්. අපි පොඩි කාලෙ ගමේ ගියාම, මට මතක විධියට ජයතිලක තැපැල් මහත්තයයි, තව මෝට බයිසිකලේකින් ගමන් ගිය එක්කෙනෙකුයි, විතරයි කලිසන් අඳින අය දකින්න ලැබුනෙ. ඒ දෙන්නත් තාත්තට වඩා සෑහෙන්න බාලයි.  ආ... මට කියන්න අමතක වුනා ඒ කාලෙ සාමාන්‍යයෙන් කලිසන් ඇන්දෙ, රාජකාරිය නිසා නිල ඇඳුමට කලිසම් ඇන්ද, ඉංග්‍රීසි නුගත් ටික දෙනෙක් හැර, ඉංග්‍රීසි උගත් අය විතරමයි වගේ. මේ ටික කිව්වෙ ඒ කාලෙ වාතාවරණය පැහැදිලි කරන්න විනා, ඉංග්‍රීසි උගත්, නුගත්, කමින් මනුස්සයන්ව උස් හෝ පාත් කරන්න නෙමේ.

අපේ අම්මගෙ ගම රත්නපුරේ, එයත් ඉංග්‍රීසි ඉගෙනගත්ත කෙනෙක්. අම්ම කියනව මට මතකයි, එයාලගෙ ඉස්කෝලෙ සිංහල කතාකරල අහු වුනොත් සතයක් දඩ ගහනව කියල. ඉංග්‍රීසි පීරියඩ් එකේ විතරද, මුළු ඉස්කෝලෙ වෙලාවෙද කියන්න නං දන්නෙ නැහැ. පසු කාලෙක කොළඹ ශාන්ත බ්‍රිජට් බාලිකා පාසැලේ ඉගෙනගත්ත සිරිමා බණ්ඩාරනායක මැතිනියත්, ඊට ඉස්සෙල්ල ගිහින් තියෙන්නෙ, අපේ අම්ම ඉගෙන ගත්ත රත්නපුරේ පාසැලටමයි. තුට්ටුවෙයි, සතයෙයි, වෙනසටත් කියන්න තියෙන්නෙ, අපේ අම්ම තාත්තට වඩා අවුරුදු දහයකටත් වැඩිය, වයසෙන් අඩුයි කියන එක විතරයි. වැඩි විස්තර අහන්න අම්මත් ජීවතුන් අතර නැහැ. අපි ඕස්ට්‍රේලියාවේ පදිංචියට එන්න ටික කාලෙකට ඉස්සෙල්ල අම්මත් මේ ලෝකෙ අත ඇරල ගියා. මාබෝදලෙ තාත්ත, රත්නපුරේ අම්මව, හමුවුන විධිය පස්සෙ දවසක, වෙන පෝස්ට් එකකින් කියන්නම්.

පනස් ගණන් වල අග භාගේ වෙන කොට තිබුන ආණ්ඩුව නිල වශයෙන් රාජ්‍ය භාෂාව 'සිංහල' බවට ප්‍රකාශයට පත් කරල තියෙනව. එයින් පස්සෙ ආණ්ඩුවෙ ඉස්කෝල වල ඉංග්‍රීසි ඉගැන්වීමට තිබුන උනන්දුව අඩු වුනා කියල තමා අහල තියෙන්නෙ. අම්මයි තාත්තයි දෙන්නම ඉංග්‍රීසි ඉගෙන ගත්තට, දරුවන්ට උගන්නන්න අවස්තාව අඩුයි කියල එයාලට හිතෙන්න ඇති. ඒ කාලෙ මොන්ටිසෝරි කියල ජාතියක් තිබුන බවක් මට මතක නැහැ. අපි ඒ කාලෙ පදිංචි වෙලා හිටියෙ ගම්පහ, පල්ලිය පාරෙ. අපේ ගෙවල් කිට්ටුව තිබුන ආණ්ඩුවෙ ඉස්කෝලයක්. වහලට පොල් අතු සෙවිලි කරල තිබුන හින්ද ඒකට කිව්වෙ 'පොල් අතු ඉස්කෝලෙ' කියල. මාව ඉස්සෙල්ලම හෝඩියෙ පන්තියට ඇතුල් කලේ, ඒ ඉස්කෝලෙට.

 අපේ තාත්තට, උඩුගම්පොල ආණ්ඩුවෙ පාසැලේ ඉංග්‍රීසි උගන්නල තියෙන්නෙ චාල්ස් සමරසූරිය කියල මහත්තයෙක්. එයා විශ්‍රාම ගියාට පස්සෙ, ගම්පහ විජය පාරෙ, එයාගෙ ගෙදර  'ආනන්ද විද්‍යාලය'  නමින් පුද්ගලික පාසලක් පවත්වගෙන ගියා. ඉස්කෝලෙ ඔෆිස් එක ගෙදර ඉස්තෝප්පු කාමරේ. පන්ති පැවත්තුනේ ගේ පිටිපස්සෙ විසාල ඉඩමෙ,  'L'  අකුරේ හැඩයට හදල තිබුන ටකරන් වහලයක් සහ කොට බිත්ති තිබුන බිල්ඩිමක. හෝඩියෙ පන්තියෙන් පස්සෙ මාව යැව්වෙ, ආනන්ද විද්‍යාලෙට. උඩහ ගෙදර පාලිත අයියයි, රවීන්ද්‍ර මල්ලියි, පහල ගෙදර කීර්තියි, මායි, අපි කට්ටියම ගියේ ආනන්දෙට. කීර්තිගෙ තාත්තට ඒ කාලෙ අලුත්ම 'ෆෝල්ක්ස්වාගන්' කාර් එකක් තිබුන. හුඟාක් දවසට කීර්තිගෙ තාත්ත,  වික්‍රමාරච්චි අන්කල් තමා අපිව උදේට කාර් එකේ ඉස්කෝලෙ එක්කං ගියේ.

මට යාන්තං මතකයි කාර් ගණන් යනව කියල [ආනයන බදු වැඩි කරනවා වගේ සීන් එකක් වෙන්නැති] වික්‍රමාරච්චි අන්කල් හදිසියෙම ෆෝල්ක්ස්වාගන් එක අලුතෙන්ම රු/= 3000 කට ගෙනාව කියල වැඩිහිටියො කතාවෙනව. මගෙ කැල්කියුලේෂන් හරි නං 58-59 විතර කාලෙ. ඔය කතා හොරෙන් අහගෙන ඉන්න ඇත්තෙ මං,  අපිට තහනම් වැඩිහිටියො කතා බහ කරන තැන අහගෙන ඉන්න ඒ කාලෙ.

පාලිත අය්යගෙ,  චුටියගෙ[රවීන්ද්‍ර],  කීර්තියගෙ, තව අසල්වැසි හරීන්ද්‍රයගෙ,  කථා මතක් වෙනව. වෙනම බ්ලොග් එකක් ලියන්න තරං,  ඒව පස්සට දාල දැන් කියාගෙන යන කතාව කියල ඉන්නං.

තුනේ පන්තියට යනකන් මං ඉගෙන ගත්තෙ ගම්පහ ආනන්දෙ. ඒ කාලෙ වුනත් සෑහෙන්න අමාරුවෙන්, හතරෙ පන්තියට  අහිංසක මාවයි, ඉස්සෙල්ල නම සඳහන් කරන්න අමතක වුන පරාක්‍රමයවයි, දැම්මෙ නැතෑ කොළඹ ඉස්කෝලෙකට. ඉස්කෝලෙට දැම්ම විතරක් නෙමේ,   පාසැල් ජීවිතේ  සෑහෙන   කාලයක් හොස්ටල් එකේ.

හොස්ටල් එකේ කාලයක් ඉඳල, සෑහෙන්න කට්ට කෑවට පස්සෙ තමා කෝච්චියෙ යන්න වරං ලැබුනෙ. කොල්ල නරක් වුනා කියල හෙම කවුරු හරි කියනව නං, අදටත් කියන්නනම් හරියට ලෝකෙ මොන වගේද කියල දැනගන්න පටන් ගත්තෙ කෝච්චි  සීන් ඒකට බැස්සට පස්සෙ තමා. ඒ විස්තර පසුවට. කියන්න ආපු කතාව නෙමේනෙ කියන්නෙ, නවම් මාවත ලඟදි කොමෙන්ට් එකක් දාල තිබ්බ මම පඳුර වටේ තලනව කියල.

තව පොඩ්ඩෙන් කොළඹ ඉස්කෝලෙ ගැන කියන්න අමතක වෙනව. ඒක තිබ්බෙ කින්සි පාරෙ, මෙඩිකල් කොලේජ් එකේ පිරිමි හොස්ටල් එකටයි, මෝචරියටයි අල්ලපු වැටේ, යසෝධරාද මොකද්ද කියල ගෑල්ලමයින්ගේ ඉස්කොලෙකුත් ළඟ පාත තිබුන. ඉස්කෝලෙ බැප්ටිස්ට් මීසමට අයත් එකක්. මාව ඒකට ගත්තෙත්, අම්මටත් රත්නපුරේදි උගන්නල තිබුන, ඒ කාලෙ වෙනකොට ප්‍රින්සිපල්, රෙවරන්ට් ඩබ්ලිව්. ජී. වික්‍රමසිංහ. දැන් බලනකොට මං මුලින්ම ගිය ඉස්කෝල දෙකේම ප්‍රින්සිපල්ල අම්මටයි, තාත්තටයි,  උගන්නල තියෙන අය.

පහු කාලෙක මාත් St. බණ්ඩාරනායක එකකටත් ඉස්කෝලෙ ගියා, ඒ විස්තරෙත් පස්සෙ කියන්නන්. කොහොම හරි St. බණ්ඩාරනායක එකට ගියාම තමා මං දැනගත්තෙ පුද්ගලික ඉස්කෝලවල ඒ කාලෙ, එකේ පන්තිය, එහෙමත් නැත්තන් දැන් කාලෙ කියනව වගේ පලවෙනි ශ්‍රේණියෙ , ඉංග්‍රීසි උගන්නන්න භාවිතා කල 'Direct Method English Course'  Book - 1 කියන පොත ආණ්ඩුවෙ ඉස්කෝලවල පටන් ගන්නෙ, හයේ පන්තියෙදි කියල.

දැන් අපේ වෙලාව රෑ 12 ටත් ලඟයි. ඉතුරු හරිය හෙට කියන්නං.

තරහ අවසර,  'මිස්ට විජේසේන'  පෝස්ට් එකේ කියපු ලොරි චැසියට, බස් බොඩි ගහල දිව්ව බස්, දැකල නැති කට්ටියට,  ඒ පෝස්ට් එකේ අගට, පින්තුර ඇමුනුව ඊයෙ, කැමති නං ගිහින් බලන්න , හැබැයි බනින්න ඔට්ටු නෑ.